Юлія Шэдзько

нарадзілася 29 ліпеня 1986 года ў Віцебску. Скончыла МДЛУ. Піша і перакладае тэксты, працуючы з шасцю еўрапейскімі мовамі. Салістка камернага хора «Salutaris».

Сонца ў сабе, у табе, у сэрцы

 ***
Гэта ўсё горы, яны вінаватыя
ў тым, што так хочацца стаць крылатымі,
у тым, што зусім, зусім невыносна
хочацца несці за спінаю «коскі»,
каб імі крэсліць неба палосамі,
каб іх расставіць ва ўсіх адносінах,
каб там, дзе нібы канец дарогі,
далей быў палёт — неабсяжны, доўгі.
Я проста жыву, жыццё рушыць коламі,
а горы тыкаюць у мяне іголкамі,
каб я не забыла, што сэрцу найбліжай,
каб я не зблытала горняе з ніжнім.
І я не магу стрымацца і ўкрадкаю
праводжу пальцамі за лапаткамі.

 

***

Бываюць іншыя дні,

калі ўнутры

вялікай вільготнай рыбінай б’ецца

сэрца;

цягне тванню з–пад кожных дзвярэй

і з–пад кожных павек,

цвіллю зацягвае зрэнкі і вокны суседзяў зверху;

тонкія стрэлкі аеру

пускаюць свае карані

ў ванным пакоі;

калі хочацца кавы з ванільным цукрам,

а табе прапануюць «кофе»,

і дождж за акном усё льецца.

І рыбіна ў табе

выбівае

хвастом

скерца

і губляе срэбныя лускі.

Яны кладуцца

адна на адну, на дно, на жаль

не стае ліхаманкі срэбнай,

каб хоць камусьці была карысць.

Застаецца адно перажыць

гэтую рыбіну

ў сабе:

загаладзіць яе, задушыць яе, засушыць,

выпусціць у мора — там ёй і месца,

стужкай перавязаць і падараваць урэшце,

пазбыцца

нават успаміну аб ёй, вільготнай і слізкай,

зарасціць гэты шнар

і засадзіць кіпарысамі.

Усё!

Сёння

час на іншае.

Ужо наліліся квеценню зарасці бэзу,

распачаліся цудоўныя дні,

духмяныя поўдні, росныя ранкі.

У Мінску пачаўся Парыж,

раптоўна здарыўся.

Напоўніў алеі ў парках,

скразныя аркі ў ар–дэко,

ваду ў Свіслачы

ператварыў у віно,

заблытаўся

у вузкіх французскіх вокнах

і ў вуснах, якія шэпчуць,

што адчуваюць

сонца ў сабе,

у табе,

у сэрцы.

 

Сон
Сніла я сон, што аднойчы, прачнуўшыся, убачыла
мора за вокнамі, мора над дахамі нашымі.
Дзе яно ночыла, як падкрадалася ў цемрадзі,
мы не заўважылі, і аказаліся немымі.

Мора гамоніць і плёскае, б’е ў сцены пакоя,
мора ў мяне пранікае, яно мяне апаноўвае.
Чорна на даляглядзе, чорна ў марскіх глыбінях,
у краі гіганцкіх кальмараў і страшных дзівосных рыбінаў.
Ёсць сярод іх такія, з вачыма, як зыркія поўні,
з хвастамі маланкава–срэбнымі і з плаўнікамі доўгімі,
празрыстыя цалкам, з двума вялізнымі сэрцамі,
яны ніколі не спяць у сваёй чорнай бездані.
Яшчэ там рыбіны белыя, тонкія, смелыя,
яны плывуць проста ў рукі і ўнікаюць нерату,
снежныя рыбіны з гожымі гнуткімі спінамі
ў моры, бы ў небе, ляцяць чарадою птушынаю.
Рыбіны бурыя, моцныя, ў ценю высочваюць
рыбінаў меншых, а тыя хвастамі варочаюць
ў глеі, дзе спрэс асядае спрадвечнае, тайнае,
тое нязнанае, ў самых глыбінях схаванае,
што гэтак страшна крануць, каб самой не рассыпацца
срэбнаю лускаю, жменяю звонкага бісеру.
---------------
З гліны і глею, з асновы, пачаткаў і дотыкаў
чыніцца новае, тчэцца жывое і цёплае.
Сніла я сон…

 

Лёгкасць

Мне падабаецца лёгкасць тваёй рукі,

лёгкасць, з якою ты пішаш і крэсліш лёсы,

прынамсі мой. А сэрца губляе рытм,

збіваючыся з allegro на meno mosso.

 

Мне падабаецца жыць з табой у паралель,

без перспектывы перасячэння. Ні ў адной з геаметрый.

У супольнай прасторы людскіх скрыжаванняў, але

без супольных метраў і без супольных метрык.

 

Мне падабаецца думаць з табою ў такт,

у згодзе з адвечнаю філасофіяй рытма:

крок наперад, паклон, позірк, два крокі назад,

на адным дыханні, але на сваіх арбітах.

 

І ўсё ж… Так няпроста заўжды дачакацца, калі

насуперак усім тэорыям, усім законам прыроды,

твая рука даткнецца маёй далоні —

і мне падабаецца лёгкасць тваёй рукі.

 

***
Мы выпраўляемся ў шлях,
караблі і ветразі — усё як след,
дождж ушчэнт залівае палубу
і ўвесь навакольны свет.
Наш дом паволі крануўся з падмурка,
усе спяць, толькі мы выходзім на нос карабля
глядзець, як сузор'і змяняюць сузор'і,
як успыхваюць зараніцы за даляглядам,
як час прамінае, пакуль усё спіць.
Лятуць стагоддзі над светам, а мы плывём,
сны калыхаюць людзей як чоўны,
а мы ўсё глядзім удалячынь і не хочам заплюшчваць вочы.
Срэбнай заслонай дождж, вось ужо і мора паўсюль,
і нічога больш.
Гэта зусім не дом, а каўчэг,
месяц лунае ў нябёсах, і мы ў хвалях лунаем,
наш карабель, ці дом, ці высокі востраў —
не бачна, бо дождж, дый не важна —
ён плыве па бяскрайняй прасторы, і мы ўсё не спім,
выпраўляем у свет галубоў,
белыя птахі далёка лятуць, зліваюцца з белаю пенаю хваль.
Мы плывём, як далёка — хто б ведаў?
Але не ў гэтым сэнс.
Нам — пераплыць бы праз мора, праз ноч і сны,
следам за белымі птахамі,
пераляцець, нібы выраслі крылы ў карабля, белыя,
і каб зоркі ззялі над намі, а што дождж — ну і хай сабе,
гэта толькі прычына шчыльней прытуліцца спінамі.